Friedrich Schorlemmer

geboren 1944 in Wittenberge

Teolog Friedrich Schorlemmer’in Halle ve Merseburg şehirlerinden sonra 1978 yılında Lutherstadt Wittenberg’de ders vermesi ve Schloss Kilisesi’nde ayinler yapması herhalde tarihi bir tesadüf değildi. Herkes aynen böyle hissetmemiş olsa dahi, o kendisini hala öğrenmekte olan Luther’in öğrencisi rolünde görüyordu. Sosyalist Birlik Partisi (SED) devletine tekrar tekrar kafa tuttu ancak o DDR için sosyalizm fikrinden vazgeçmek istemiyordu. Onun büyük yol göstericisi gibi Schorlemmer de, bir noktada herkesi karşısına almak zorunda kalıyordu: Devleti, Protestan kurullarını -1976 yılından beri kilise meclisi üyesiydi- ve tabandaki grupları. O ne bugün ne de geçmişte ortodoksdu. Çünkü o, insanın vicdanının konuşmadığı hiçbir saf teorinin savunucusu olmadı. 

Friedrich Schorlemmer 1983 yılında ünlendi. O, devletin ve aynı zamanda kilisenin tüm sindirme çabalarına rağmen “kılıçlardan saban demiri yapalım” hareketini savunan papazlar arasında yer alıyordu. Schorlemmer, diğerlerinden çok önce sosyalizmde kilise konseptinden vazgeçmişti. Eylül 1987’de bu fikrin enkazı üzerine konuştu ve umutlarının, aynı geleceği gibi enkaz altında kaldığı bir ülke tarif etti. 

Haziran 1988’de Halle’de kiliseler gününde “Wittenberg Barış Grubu” adına yaptığı konuşma, toplumun yenilenmesi için gerekli olan 20 tezin çıkmasıyla sonuçlandı. O, toplumsal yapılanmaların yenilenmesini talep ediyordu. Şu anki toplum temellerinden sarsılmıştır, diyordu. Devlet kendi tasarrufunda gördüğü, her şeye kadir ve her şeyi bilen olmaktan vazgeçirilmeliydi. Schorlemmer, bir kaç ay sonra Macaristan ve Polonya’da olduğu gibi, DDR’de de yasal bir muhalefetin kurulması gerektiğini savundu. 

Friedrich Schorlemmer’in, 1989 yazından bu yana “Demokratik Yola Çıkış”ın kuruluşunu hazırlayan ve Ekim’de bunu hayata geçiren küçük grubun üyesi olması kaçınılmazdı. O, Yola Çıkış’ın sembollerinden biriydi. 4 Kasım 1989’da Doğu Berlin Alexanderplatz meydanında yapılan mitingin konuşmacıları arasındaydı. Ocak 1990’da diğerleriyle birlike “Demokratik Yola Çıkış”dan, onun fazla muhafazakarlaştığı ve tek yönlü olarak Federal Alman Hıristiyan Demokrat Partisi (CDU) yönelimi içerisinde olduğu gerekçesiyle, ayrıldı. Schorlemmer, Sosyal Demokrat Partisi üyesi oldu. 

O, hala kavga eden ve onunla kavga edilebilen biri olarak kaldı. Son yirmi yıl içinde de kamuoyunda yürütülen tartışmalara devamlı katıldı. Schorlemmer, tüm Almanya tarafından dinlenen az sayıdaki Doğu Alman bağımsız seslerinden biri. Bazı eski DDR muhalifleri için o, yıllardır kırmızı bez etkisi yaratıyor. Bunun bir nedeni de, “koyu kızıllarla” politik uzlaşma kurulması gerektiği uyarısı yapmış olması. DDR’deki yaşam koşullarını hiçbir zaman olduğundan güzel göstermedi. Bu anlamda hem kendisine hem de Luther’ine sadık kaldı: devamlı bir arada bir derede hareket etmek ama hep kendisine sadık kalarak. Friedrich Schorlemmer, belki de onu eleştirenlerin çoğundan daha erken yeni Almanya’ya ayak bastı. 

Ilko-Sascha Kowalczuk

Kontext

Blog aufrufen
Kontakte aufrufen
zum Seitenanfang