Christoph Wonneberger, eski bir papaz ve Leipzig barış dualarının koordinatörü, Leipzig Fockeberg’deki evinin koltuğu üzerinde bağdaş kurarak (yine) oturuyor ve yaşamı hakkında düşünüyor.

Bu Hıristiyan insan ve barışçıl devrimci için en önemli dönüm noktası 30 Ekim 1989’un sabahıydı. O günlerde 200 bin insanın “Biz halkız” sloganını atarak Leipzig kavşağında yürümesi büyük oranda onun kazanımıydı. Ancak bu Pazartesi sabahı Wonneberg, beyin kanamasıyla yığılıp kalmıştı. 

O tarihte 45 yaşında olan bu insan birdenbire beyin kanaması geçirmiş ve konuşma yeteneğini yitirmişti. Onun rehabilitasyonu çok ağır seyretti ve Wonneberger neredeyse bildiği her şeyi yeniden öğrenmek zorunda kaldı. Beyin kanamasından geriye izler kaldı ancak o, inanılmaz bir iradeyle kendisini yeniden yarattı. 

Christoph Wonneberger, 1968 yılında Moldavya’da Prag Baharı’nın sıcak günlerini yaşamış ve yer altında bildiriler dağıtmıştı. Özgürlük umudunun sona ermesi onu derinden sarstı. O, cesaretini korudu, Solidarnosk hareketiyle dayanışmak için lehçe öğrendi ve 1980’lı yılların başında Dresden’de aktifti. O ve Weinberg cemaati, DDR çapında barış duaları ağının kurulmasını öneren “Sosyal Barış Hizmeti Girişimi”ni kurmuştu. 1986 yılında kiliseye bağlı “İnsan Hakları Çalışma Grubu”nu kurdu.

Wonneberger, barış dualarını başlatan kişiydi. 1988 Ağustos ayı başına kadar, papaza kilise yönetimden gelen mektuba kadar, Leipzig Nikolai Kilisesi’nde barış dualarını yapmasına izin veriliyordu: “Sevgili kardeş, [...]size bu yazıyla bundan böyle yürüttüğünüz tüm görevlerden azledildiğinizi bildirmek istiyorum.” Sosyalist Birlik Partisi’nin devleti artık Hıristiyanların yaptıklarını tekin bulmuyordu. Wonneberger: “Kilisenin de iktidar aygıtının emirlerini yerine getiren bir organ olması isteniyordu. Ben bu işte olmayacaktım.”

Böylesine isyankar bir ruhu susturmak mümkün değildi. Ve o, 25 Eylül 1989’da, kimsenin barışcıl devrimi hayal bile edemediği bir ortamda, St. Nikolai Kilisesi’nde bir kez daha konuştu: “Gizli servis Stasi aygıtı, polis birlikleri ve polis köpekleri sadece kağıttan kaplandır. Onlardan korkmayın.” İki bin insan, kendi kendilerine cesaret vermek için, We Shall Overcome parçasını söyleyerek kiliseden dışarı çıktılar. Neredeyse altı bin insan, devlet aygıtını şaşırtarak, Leipzig kavşağında bir kaç yüz metre yürüdü. 

Bugün, “Wonni, bizim en önemli adamımızdı”, diyen insan sayısı azımsanmayacak kadar çok. Bu kadar övülen bu adam ne söylenenleri onaylıyor ne de yalanlıyor. Ancak onun çok iyi bildiği bir şey var: Barışçıl devrimin hayal bile edilemediği bir dönemde, onun gibi bu kadar riski göze alan az sayıda insan vardı. Onun çabası her şeyin kamuoyu tarafından bilinmesiydi. Wonneberger yaptığı bunca deneyimden sonra, yer yüzünde adalet olduğuna inanıyor mu? “Tabii ki. Ben gücümü adaletten ve doğrudan alıyor.”